De vervangingsleer is een interpretatie van de Bijbel waarbij het volk van God gezien wordt als alle geestelijke nakomelingen van Abraham zoals beschreven in onder andere Romeinen 4:11-12 en 9:6-8. Dat wil zeggen, allen die uit geloof leven, zoals ook Abraham voordat hij besneden was, vormen het geestelijk Israel. Deze interpretatie heeft er uiteindelijk toe geleid dat alle onvervulde beloften omtrent het volk Israel toegepast werden op de volgelingen van Jezus, zowel onder de Joden als de niet-Joden.

De vervangingsleer heeft door de eeuwen heen diep wortel geschoten in de kerk, zowel in het Westen als in het Midden-Oosten. Waarschijnlijk zijn de Joden als gevolg van deze leerstelling vaak slecht behandeld.

Voor meer informatie, zie artikel Jan van Barneveld